شرفنامه نظامی گنجه‌ای

اثر حاضر یک افسانۀ تاریخی است که در بحر تقارب سروده شده و موضوع آن نیز جنگ است در این کتاب دیدگاه شاعر دربارۀ جنگ که عامل اصلی آن اقتصاد است یکی از اصول اصلی نظم این مثنوی است و بر آن باور است که نتیجه جنگها همه برای ریختن گنجهای یک کشور به خزانه های کشوری دیگر بوده است. شرفنامه درصدد اثبات کروی بودن زمین است تا بگوید، شرق (چین) و غرب (اسپانیا) را آب فرا گرفته و در قطب شمال آفتاب دیده نمی شود و جنوب عربستان را نیز آب گرفته است و او جغرافیای تاریخی جهان را در قرن ششم به خوبی گزارش می کند و فرهنگ ملتهای چین، هند، بربر، ایران، یونان ، روس و عرب را با دقت تمام زیر نظر دارد و معرفی می کند.